Motywy wyboru szkoły i zawodu

Artykuł został opublikowany w Biuletynie Okręgowe Izby Pielęgniarek i Położnych w Lublinie, 6/1998

Wprowadzenie * Wyniki badań i omówienie * Wnioski * Piśmiennictwo * Ankieta

Wprowadzenie

Działalność zawodowa w życiu współczesnego człowieka nabiera coraz większego znaczenia. Wybór szkoły i zawodu jest jedną z najważniejszych decyzji życiowych. Absolwent szkoły średniej staje przed koniecznością określenia kierunku dalszego rozwoju. Posiada on pewne pragnienia i oczekiwania w stosunku do rodzaju i charakteru swojej przyszłej pracy zawodowej. Pragnienia te i oczekiwania określa się zwykle mianem motywacji.

Niniejsza praca ma na celu poznanie motywów wyboru szkoły i zawodu wśród uczniów Medycznego Studium Zawodowego nr 2 w Lublinie. Stara się też odpowiedzieć na pytanie, jakie cechy osobowe decydują o tym, że młody człowiek decyduje się zostać pielęgniarką lub pielęgniarzem.

W styczniu i lutym 1998 roku w Zespole Szkół nr 3 w Lublinie przeprowadzone zostały badania wśród młodzieży dotyczące poznania motywów wyboru szkoły i zawodu. Jako technikę zbierania informacji obrano anonimową ankietę. Badaniami objętych zostało 52 uczniów z Medycznego Studium Zawodowego nr 2. Analiza komputerowa uzyskanych informacji pozwoliła na wszechstronne przeanalizowanie wyników i wykrycie wielu ciekawych współzależności.

 

Wyniki badań i omówienie

Średnia wieku badanych uczniów wynosiła 20,9 lat. 38% badanych mieszka na wsi, 31% w małym mieście i również 31% w dużym mieście.

Blisko połowa badanych określała swoje pochodzenie społeczne jako robotnicze, 25% jako pochodzenie chłopskie, co piąty badany - inteligenckie i tylko 9% pochodzenie rzemieślnicze.

Ankietowani byli na ogół dobrymi uczniami w szkole średniej. Występuje zróżnicowanie w obecnej samoocenie uczniów klas I i II. Dwukrotnie więcej uczniów klasy II ocenia się jako bardzo dobrych i dobrych. Większość uczniów klas I ocenia się jako przeciętnych.

34% badanych jest bardzo zadowolonych z uczęszczania do szkoły medycznej, 60% jest dość zadowolonych, a jedynie 6% jest niezadowolonych.

Na pytanie co w szkole medycznej jest dla ciebie najważniejsze 85% osób (patrz rys. 1) uważa, że przygotowanie się do wykonywania zawodu, 12% osób że zdobycie wiedzy w poszczególnych przedmiotach, a jedynie 3% uważa że przygotowanie do dorosłego życia.


rys. 1 - oczekiwania w stosunku do szkoły medycznej

Dla 63% osób wybór szkoły był samodzielną decyzją, za resztę decydowali rodzice.
Dla 21% osób wybór tej szkoły był realizacją marzeń.
Jedynie dla 4% badanych wybór tej szkoły był ostatnią szansą podjęcia jakiejkolwiek nauki.

Jedno z pytań dotyczyło systemu wartości uznawanego przez badanych (patrz rys. 2). Aż 62% za najważniejszą uważaną wartość wybrało zdrowie, 29% badanych wybrało przyjaźń, 8% badanych wybrało pracę, a tylko jedna osoba wybrała pieniądze.


rys. 2 - system wartości

Z pracą pielęgniarki 62% badanych spotkało się jeszcze przed rozpoczęciem nauki w szkole, pozostałe 38% dopiero w czasie praktyk.

Na pytanie z czym kojarzy się im praca pielęgniarki aż 75% badanych odpowiedziało że z byciem potrzebną, 15% ze stykaniem z cierpieniem, 4% z dobrocią, zaś 1 osoba wybrała schludny wygląd.


rys. 3 - skojarzenia z przyszłą pracą w zawodzie pielęgniarki

83% badanych uważa, że pielęgniarką może zostać osoba z powołaniem.
Aż 85% badanych zawsze lubi nieść pomoc potrzebującym.

Z niesienia pomocy ludziom chorym jest zadowolonych 94% badanych. Na pytanie dlaczego odpowiadają: "Ponieważ wiem, że jestem potrzebna", "Bo wiem, że mogę komuś pomóc" "Lubię pomagać innym", "Gdyż wielką radość sprawia mi uśmiech na twarzy pacjenta", "Ponieważ daje mi to satysfakcję", "Ponieważ jest to moje powołanie".

6% badanych jest niezadowolonych, ponieważ "Czasami wstępuje we mnie strach, że stan chorego może się pogorszyć przez moje działania" i "Jest za mało środków materialnych potrzebnych ludziom chorym".

Po ukończeniu szkoły medycznej 42% badanych (z tego 54% z I roku i 31% z II roku) ma zamiar kontynuować dalszą naukę i podjąć pracę w wyuczonym zawodzie. Rozpoczęcie pracy w wyuczonym zawodzie bez dalszego kształcenia planuje 33% badanych. O przyjęcie na studia będzie ubiegać się 23% badanych. 

Tylko 1 osoba (z II roku) deklaruje, że nie będzie pracować w zawodzie.

 

Wnioski

Wyniki ankiety dostarczyły kilku interesujących i jednocześnie budujących wniosków. W epoce powszechnej komercjalizacji najwyższą wartością dla ankietowanej młodzieży nie jest pieniądz, a zdrowie. Chęć niesienia pomocy innym jest głównym motywem wyboru przez nich kształcenia w szkole medycznej. Uczniowie oceniają, że aby zostać pielęgniarką należy mieć do tego powołanie i znajdują to powołanie u siebie.
Zdecydowana większość uczniów ocenia, że poprawnie wybrała kierunek dalszego rozwoju i jest zadowolona z przebiegu kształcenia.

 

Piśmiennictwo

  1. Braun-Gałkowska M.: W tę sama stronę, Wydawnictwo Krupski i S-ka, W-wa 1994.
  2. Kozłowski J.: Organizacja i doskonalenie pracy nauczyciela. PZWS, Warszawa 1968.
  3. Monografie Pedagogiczne T. XXXVI: Wybór zawodu, Polska Akademia Nauk 1972.
  4. Obuchowski K.: Psychologia dążeń ludzkich, PWN W-wa 1983.
  5. Ostrowska K.: W poszukiwaniu wartości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1994.
  6. Włodek-Chronowska J.: Poradnia wychowawczo - zawodowa w systemie orientacji zawodowej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, W-wa 1980.

 

Ankieta

We wszystkich poniższych pytaniach należy wybrać jedną odpowiedź lub uzupełnić brakujące informacje. Informacje zawarte w kwestionariuszu ankiety są objęte tajemnicą statystyczną i służyć będą wyłącznie do celów naukowych.

1. Płeć:

_ Kobieta
_ Mężczyzna

2. Wiek: ................... (lat)

3. Miejsce zamieszkania:

_ wieś,
_ małe miasto,
_ duże miasto (> 100.000 mieszkańców).

4. Pochodzenie społeczne (wykształcenie ojca):

_ robotnicze,
_ chłopskie,
_ rzemieślnicze,
_ inteligenckie.

5. Jaka była Twoja średnia z ocen w ostatniej klasie szkoły średniej:

_ celująca,
_ bardzo dobra,
_ dobra,
_ dostateczna,
_ mierna.

6. W jakim stopniu jesteś zadowolony/zadowolona z uczęszczania do szkoły medycznej:

_ bardzo zadowolony,
_ dosyć zadowolony,
_ raczej zadowolony,
_ niezdecydowany,
_ raczej niezadowolony,
_ dosyć niezadowolony,
_ bardzo niezadowolony.

7. Czy przywiązujesz wagę do dobrych wyników w szkole:

_ bardzo dużą,
_ dużą,
_ nie tak dużą,
_ nie przywiązuję w ogóle.

8. Jak oceniasz siebie jako ucznia szkoły medycznej:

_ bardzo dobrze,
_ dobrze,
_ osiągam wyniki przeciętne,
_ jestem słabym uczniem.

9. Co w szkole medycznej jest dla Ciebie najważniejsze:

_ zdobycie wiedzy w poszczególnych przedmiotach,
_ przygotowanie się do zawodu,
_ spotkanie się z przyjaciółmi,
_ przygotowanie się do dorosłego życia.

10. Twój wybór szkoły i zawodu był:

_ Twoją samodzielną decyzją,
_ realizacją marzeń,
_ czynem 'na przekór wszystkim',
_ ostatnią deską ratunku,
_ okazją - ze względu na dodatkowy sierpniowy nabór.
_ inne (jakie?) ......................................................................

11. Którą z podanych wartości uznajesz za najważniejszą:

_ pieniądze,
_ przyjaźń,
_ praca,
_ zdrowie.

12. Po raz pierwszy z pracą pielęgniarki zetknęłaś się:

_ w czasie praktyk,
_ jeszcze przed rozpoczęciem nauki w szkole medycznej.

13. Z czym kojarzy Ci się praca pielęgniarki:

_ z byciem potrzebną,
_ ze schludnym wyglądem,
_ z dobrocią,
_ ze stykaniem się z cierpieniem,
_ z czystą pracą,
_ inne (jakie?) ............................................................

14. Kto, Twoim zdaniem, może zostać pielęgniarką:

_ każdy,
_ osoba z powołaniem.

15. Czy lubisz nieść pomoc potrzebującym:

_ zawsze,
_ nie zawsze,
_ nie wszystkim.

16. Czy jesteś w pełni zadowolona z niesienia pomocy ludziom chorym:

_ tak / dlaczego: .............................................................

_ nie / dlaczego: .............................................................

17. Czy po ukończeniu szkoły medycznej masz zamiar:

_ podjąć pracę w wyuczonym zawodzie,
_ podjąć pracę w wyuczonym zawodzie i kontynuować dalszą naukę zgodnie z wykształceniem,
_ ubiegać się o przyjęcie na studia na wydział ,
_ nie pracować w zawodzie.


Dorota Wojtowicz
envelope (65 bytes) dorotka@post.pl
globe (331 bytes) http://www.zdrowie.w.pl

Ostatnia aktualizacja: 04.03.2001